Historie nieopowiedziane
Projekt HISTORIE NIEOPOWIEDZIANE – STETTIN – SZCZECIN 1945
panele dyskusyjne z udziałem polskich i niemieckich pisarzy, świadków historii i historyków oraz zaproszonych gości.
Tuż powojenny Szczecin to wciąż „historia nieopowiedziana”. Obok siebie mieszkali napływający do miasta Polacy, wywożeni stąd Niemcy i deportowani z polskich terenów wcielonych do Związku Radzieckiego Żydzi. Każda z tych społeczności ma własną pamięć historyczną. Czy możliwa jest wspólna pamięć historyczna? Wydarzenie szuka odpowiedzi na to pytanie.
PROGRAM
Teatr Polski w Szczecinie, ul. Swarożyca 5
22.10. / poniedziałek / godz. 16.30
Nikt nie jest u siebie? Polsko-niemieckie rozważania o Pomorzu
Dyskusja zostanie poprzedzona przedpremierowym pokazem filmu dokumentalnego Było sobie Pomorze w reż. Michała Majerskiego, wyróżnionego na Międzynarodowym Festiwalu Kinematografii Europy Środkowej i Wschodniej w Łagowie w 2018 r.
23.10. / wtorek / godz.16.30
PANEL DYSKUSYJNY
Niemiecki Stettin – polski Szczecin. Czego jeszcze o jego przeszłości nie wiemy? Pamięć otwarta, pamięć zamknięta, kultura pamięci wspólnej
PANELIŚCI
Bernd Aischmann. Dziennikarz i pisarz, autor książki „Sąsiad z papieru” („Der Nachbar aus Papier”), syntezy prasowych relacji o powojennej granicy polsko-niemieckiej (Aischmann wykorzystał do książki materiały z gazet, ukazujących się po 1945 r. na Pomorzu Zachodnim i w Meklemburgii-Pomorzu Przednim) oraz „Meklemburgia-Pomorze Przednie, wyjąwszy miasto Szczecin” („Mecklenburg-Vorpommern die Stadt Stettin ausgenommen”). Ta ostatnia książka to pasjonująca opowieść o wytyczaniu i burzliwej historii powojennej, „poczdamskiej” linii demarkacyjnej, a potem granicy państwowej NRD-PRL.
Dr. Ulf Heinsohn. Ten kurator niewielkiej fundacji Max-Samuel-Haus w Rostocku jest niemieckim historykiem, poliglotą i znawcą m.in. historii Żydów w Niemczech. Dr Heinsohn jest autorem licznych publikacji i wystaw, w tym na temat przemilczanych w NRD losów Żydów meklemburskich i pomorskich, a także niemieckiego osadnictwa w Palestynie oraz aktywności tzw. Zagranicznej Organizacji NSDAP w Brytyjskim Mandacie (Ligi Narodów) Palestyna.
Andrzej Kraśnicki jr. Dziennikarz, autor reportaży historycznych i książek o najnowszej historii Szczecina. Współautor, wraz z Adamem Zadwornym, cyklu reportaży historycznych „Szczecin 1945. Piekło Dzikiego Zachodu”, ujawniających tragiczne losy Polaków, Niemców i Żydów, którzy żyli obok siebie na tużpowojennym Pomorzu. Obecnie przygotowuje książkę o 1945 r. w Szczecinie opartą m.in. na wspomnieniach pierwszych pionierów.
dr hab. Marcin Zaremba. Polski historyk, pisarz i publicysta. Autor głośnej książki „Wielka trwoga: Polska 1944–1947: ludowa reakcja na kryzys” („Die große Angst – Polen 1944–1947: Leben im Ausnahmezustand”. Paderborn 2016), w której opisuje m.in. rozbite społeczeństwo polskie, ludzi którzy popełniali często wstrząsające zbrodnie. Zaremba jest pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk i Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego, autorem książek i artykułów poświęconych najnowszej historii Polski, sekretarzem jury Nagród Historycznych „Polityki”.
Prowadzenie: Andrzej Kotula. Andrzej Kotula jest współzałożycielem Polsko-Niemieckiego Klubu Dziennikarzy „Pod Stereo-Typami” / „Unter Stereo-Typen”, a w swoich tekstach i projektach (polsko-niemieckich, polsko-niemiecko-izraelskich, polsko-ukraińskich) często podejmuje wątek historii i odmiennych jej interpretacji jako balastu we wzajemnych stosunkach i barierze w budowie wspólnej kultury pamięci historycznej.
(Języki filmu i dyskusji: polski i niemiecki. Tłumaczenie symultanicznie.)
W ramach projektu wyprodukowany zostanie film Stettin – Szczecin 1945, oraz papierowe, dwujęzyczne wydawnictwo na które złoży się kilkanaście publikacji dziennikarzy zajmujących się współpracą transgraniczną i historią regionu.
Według założeń organizatorów, planowane wydarzenia, spotkania, dyskusje i wydawnictwo mają być zaczynem szerszej dyskusji na temat wspólnej pamięci historycznej, która będzie się toczyła już po wydarzeniu m.in. w opiniotwórczych środowiskach po obu stronach granicy, w mediach i na lekcjach historii w szkołach.
Projekt jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów w ramach Programu Współpracy Interreg V A Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska w Euroregionie Pomerania).
